بررسی اثر بازبودن تجاری بر رابطه وفور منابع نفتی و رشد اقتصادی منتخبی از کشورهای صادرکننده نفت

شواهد غیرقابل انکاری در مورد اثرات نامطلوب درآمدهای فراوان حاصل از صدور منابع طبیعی بر رشداقتصادی بسیاری از کشورهای برخوردار از این درآمدها وجود دارد. چگونگی اثرات وفور منابع طبیعی بر رشد اقتصادی کشورها می تواند تحت تأثیر شرایط حاکم بر اقتصاد کشور و عوامل گوناگونی قرار گیرد. یکی از موضوعاتی که در زمینه تبیین چگونگی تأثیر گذاری وفور منابع طبیعی بر رشد اقتصادی می توان مطرح می گردد نقش سیاست های تجاری و به تبع آن باز بودن تجاری در کشورهای غنی از منابع طبیعی است. در این مطالعه به بررسی اثر بازبودن تجاری بر رابطه وفور منابع و رشد اقتصادی منتخبی از کشورهای صادرکننده نفت از جمله ایران پرداخته شده است. برای این منظور، اثر بازبودن تجاری بر تولید ناخالص داخلی سرانه و نیز اثر متغیر ضربی (حاصلضرب متغیر بازبودن تجاری و وفور منابع) بر نرخ رشد تولید ناخالص داخلی سرانه در کشورهای منتخب نفت خیز، طی دوره 2010- 1995 با استفاده از تکنیک اقتصاد سنجی داده های تابلویی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که بازبودن تجاری باعث افزایش تولید ناخالص داخلی سرانه و نیز نرخ رشد آن در کشورهای مورد بررسی شده است؛ همچنین طی دوره زمانی مورد نظر متغیرهای سرمایه انسانی، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص و رابطه مبادله اثر مثبت و متغیرهای وفور منابع نفتی و نرخ تورم اثر منفی بر رشد اقتصادی در کشورهای مورد بررسی داشته است. همچنین با توجه به مثبت شدن ضریب متغیر ضربی این نتیجه حاصل شده است که باز بودن تجاری می تواند منجر به کاهش اثر منفی وفور منابع نفتی بر رشد اقتصادی کشورهای مورد بررسی و در نتیجه بهبود بلای منابع در جهت حرکت به سوی موهبت منابع شود.